Stymulowanie rozwoju moralnego i religijnego

Kategorie: Wychowanie

Rodzice są często nieprzygotowani do wychowywania dzieci.Źródłami takiego stanu rzeczy mogą być:

• zbyt młody wiek
• niewłaściwe postawy wobec drugiego człowieka
• poświęcanie dzieciom zbyt małej ilości czasu.
• Zagubienie w świecie wartości – młodzi oddadzą nam w przyszłości to co sami zaoferowaliśmy
• rozluźnienie więzi emocjonalnej z dzieckiem -dziecko nie ma z kim się zidentyfikować, szuka wzorców w innych środowiskach
• trudności materialne

 

Odnośnie rozwoju moralnego popularne są trzy metafory:

• Metafora organicznego wzrostu - środowisko dostarcza warunków do ujawniania się możliwości, nie może jednak wnieść żadnej nowej jakości.
• Metafora maszyny – rozwojem moralnym możemy sterować dostarczając odpowiednich bodźców. Wartości i wiedza zawarte są w kulturze, a internalizuje się je na podstawie zachowań modeli
• Metafora postępu w dyskursie i konwersacji – dziecko jest aktywnie poznającym filozofem - struktury psychiczne ulegają reorganizacji pod wpływem organizmu i środowiska, rozwój poznawczy stanowi konieczny choć nie wystarczający warunek rozwoju moralnego. Moralność zależy od stopnia zrozumienia zasad i charakteru związków jednostki z innymi osobami w jej środowisku.

 

Koncepcja psychoanalityczna głosi, że id -jest najgłębszą warstwą psychiki zdeterminowaną biologicznie, reprezentuje niskie instynktowne popędy, dominuje w okresie niemowlęcym, celem jest maksymalizacja przyjemności.

Około drugiego roku życia rozwija się ego czyli „ja” czerpiące energię z id i będące na jego usługach. Ego jest układem bardziej świadomościowych procesów rządzących się zasadą realizmu – umożliwia realizację pragnień w sposób społecznie akceptowany. - to władza wykonawcza.

Około 4 - 6 roku życia zakazy i nakazy społeczne i rodzinne tworzą superego, „nad-ja”. Głównie stanowi je reprezentacja wymagań rodzicielskich.

Superego jest podzielone na dwie części:

1)sumienie- zinternalizowane nakazy

2)superego właściwe – pozytywne wyobrażenia dotyczące idealnego siebie.

Superego krytykuje i cenzuruje, jego działaniu towarzyszą silne emocje, poczucie winy i niższości i poczucie dumy i dobrze spełnionego obowiązku. I znowu rządzi nami zasada przyjemności.

Freud uzasadniał tym swoje twierdzenie, że człowiekowi nie jest pisane szczęście. Koncepcja psychoanalityczna może zawierać pewne prawdy, ale jest niewystarczająca dla ukształtowania zdrowych postaw moralnych

 

Wspaniałym odkryciem psychoanalizy, jest stwierdzenie, że podstawowym mechanizmem na którym opiera się rozwój moralny jest identyfikacja. pierwsza identyfikacja z ojcem następuje po rozwiązaniu konfliktu Edypa i pokonaniu wrogości wobec ojca.

U dziewczynek jest to identyfikacja z matką – często z lęku przed utratą miłości tzn. opierająca się na przekonaniu, że jeśli ja uczynię siebie podobnym do rodziców to będą mnie kochali.

Zdaniem Eriksona rozwojowy jest kryzys psychospołeczny lub konflikt, który musi być rozwiązany poprzez zintegrowanie dawnych doświadczeń z wymaganiami danej nowej sytuacji.

Tomek Zbrzezny